şarbon siyah yara
İnek, koyun, at gibi hayvanlar arasmda görülen ve salgınlar halinde ölüme sebep olan basilli bir hastalıktır.Genellikle bu hayvanlarla temas halinde olan veteriner, çoban, celep, çiftçi ve kasaplarda görülür.
Hayvanların yünü, eti ve derisi ile geçer.
"Tularemi" de olduğu gibi dış ve iç şarbon olmak üzere iki cinsi vardır. Dış şarbon, derideki çizik, çatlak ve yaralardan giriş yapar.
İç şarbon ise, hayvanm yününden ve tüylerinden uçuşan mikropların nefes yoluyla ahnması sonucu geçer. Hasta hayvanın eti yendiği zaman da mikroplar vücuda girmiş olur.
Belirtileri:
• En sık görüleni dış şarbondur. Mikroplar genellikle el, yüz, kol ve bacaklarda yerleşirler.
• Şarbon "siyah yara" ile karekterizedir. Önce ortasında siyah leke bulunan kırmızı kabarcıklar ortaya çıkar.
• Daha sonra kabarcık büyüyerek patlar ve etrafına iltihap saçar. Yara zamanla kuruyarak üzeri siyah bir kabukla örtülür.
• Yaranın etrafı şişerken; çevrede yeni kabarcıklar türer.
• İç şarbonun teşhisi oldukça zordur. Mide, bağırsak iltihabına yol açar. Pek ender olarak kusma ve ishal görülür.
Ne Yapmalı?
Meslekleri icâbı hayvanlarla uğraşmak ; hastalığa yakalandığından şüphe zorunda olanlar için geliştirilmiş "şarbon aşıları" vardır. Bu gibi kimseler aşı yaptırmalıettikleri hayvanı diğerlerinden ayırmalı ve veterinere kontrol ettirmelidir.
Şarbondan ölen hayvanların üzeri kireç kaymağı ile örtülerek hastalığın diğer hayvanlara geçmesi önlenmelidir. Aynı zamanda sağlam hayvanlar aşılatılmalıdır.
Tedavi:
• Antibiyotik tedavisi, şarbon basillerine karşı.oldukça etkilidir.
• Hasta, tedavi sonuçlanıncaya kadar, yatakta istirahat ettirilmelidir.
